قزاقستان، به دلیل موقعیت جغرافیایی خود در تقاطع تمدن‌های آسیایی و اروپایی، همواره محل تلاقی فرهنگ‌ها و ادیان بوده‌است. در طول تاریخ، این سرزمین شاهد تأثیرات ادیان مختلفی مانند اسلام، مسیحیت، یهودیت، بودیسم و دیگر آیین‌ها بوده‌است. این تنوع مذهبی و فرهنگی به شکل‌گیری جامعه‌ای متکثر و باز انجامیده است که ارزش احترام متقابل و همکاری را به عنوان یکی از اصول اساسی خود پذیرفته است.

یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای قزاقستان در زمینه گفت‌وگوی بین ادیان، تأسیس کنگره رهبران ادیان جهانی و سنتی است که اولین بار در سال ۲۰۰۳ به ابتکار رئیس‌جمهور وقت، نورسلطان نظربایف، برگزار شد. این کنگره هر سه سال یک بار در شهر آستانه برگزار می‌شود و رهبران مذهبی و سیاسی از سراسر جهان را برای تبادل نظر درباره چالش‌ها و فرصت‌های موجود در روابط بین ادیان گرد هم می‌آورد.

موضوعات این کنگره‌ها به مسائل جهانی مرتبط با صلح، مبارزه با افراط‌گرایی، حفاظت از ارزش‌های اخلاقی و معنوی و ایجاد اعتماد متقابل اختصاص دارد. این نشست‌ها به تقویت گفت‌وگوی بین ادیان و ترویج صلح جهانی کمک کرده و قزاقستان را به عنوان یک بازیگر کلیدی در دیپلماسی معنوی مطرح کرده است.

مولن آشیمبایف رئیس سنای پارلمان و رئیس دبیرخانه کنگره رهبران ادیان جهانی و سنتی قزاقستان، در کنفرانس جهانی سازمان ملل متحد که به موضوع حفاظت از اماکن مذهبی اختصاص داشت، سخنرانی کرد. او در سخنرانی خود، تأکید کرد که اماکن مقدس مذهبی، میراث مهم معنوی و فرهنگی-تاریخی هستند که برای درک ذهنیت، اخلاق و تاریخ بشریت ضروری‌اند. این اماکن به حفظ هویت خاص ملی و کد تمدنی کمک می‌کنند.

به عقیده مولن آشیمبایف، در مواجهه با چالش‌های مدرن، موضوعات مطرح‌شده در این نشست جهانی که به ابتکار ائتلاف تمدن‌های سازمان ملل و دولت پرتغال برگزار شده است، اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کنند. به ویژه در مورد قطعنامه سازمان ملل متحد که هتک حرمت نمادهای مذهبی را محکوم می‌کند و قزاقستان نیز در سال ۲۰۲۳ به همراه ۴۷ کشور دیگر از اعضای سازمان ملل متحد یکی از نویسندگان این قطعنامه بود، اشاره شد. در این سند بر غیرقابل قبول بودن هرگونه اعمال خشونت‌آمیز علیه افراد به دلایل مذهب یا عقاید آنها، و همچنین اقدامات علیه نمادهای مذهبی، کتاب‌های مقدس، مراکز فرهنگی و اماکن عبادی تأکید شده است.

مولن آشیمبایف گفت: «بسیار مهم است که این میراث گران‌بها را برای نسل‌های آینده حفظ کنیم. در این راستا، کنفرانس امروز گامی جدی در جهت دستیابی به این هدف جهانی است. قزاقستان به طور قاطع از قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در زمینه ترویج گفتگوی بین ادیان، محکومیت هتک حرمت نمادهای مذهبی، و برنامه اقدام سازمان ملل در حفاظت از اماکن مذهبی در سال ۲۰۲۳ حمایت می‌کند. کشور ما به طور فعال در تهیه این اسناد مهم سازمان ملل شرکت کرده است. ما به شدت معتقدیم که جامعه بین‌المللی باید از اصول مطرح‌شده در این اسناد پیروی کند. رئیس‌جمهور قزاقستان، قاسم-ژومارت توکایف، این مسئله را به طور ویژه مورد تأکید قرار داده است.»

وی در خطاب به شرکت‌کنندگان این نشست جهانی، بر اهمیت همبستگی تلاش‌های دولت‌ها، جامعه مدنی، رهبران مذهبی و جامعه جهانی و همچنین رویکرد جامع برای غلبه بر چالش‌های مدرن و برقراری گفتگوی میان مردم، فرهنگ‌ها و ادیان تأکید کرد. این چالش‌ها شامل مناقشات منطقه‌ای، اختلافات مذهبی و قومی، انحطاط معنوی که منجر به هتک حرمت اماکن مذهبی می‌شود، است.

مولن آشیمبایف افزود: «همراه با اقدامات افراط‌گرایانه، تنش‌های بین ادیان اغلب به دلیل تعصبات و نبود گفتگو رخ می‌دهد. این عوامل به منازعات بالقوه دامن می‌زنند. با این حال، گفتگوهای جهانی مانند این کنفرانس می‌توانند به درک و اعتماد متقابل کمک کنند. یک مشکل جدی دیگر، کمبود منابع مالی برای بازسازی اماکن مذهبی آسیب‌دیده است، زیرا این فرآیندها اغلب پرهزینه و از نظر فنی پیچیده هستند. در این زمینه، حمایت مالی بین‌المللی بسیار مهم است. ما همچنین معتقدیم که کشورها باید همکاری نزدیک‌تری با یونسکو، اداره ضدتروریسم سازمان ملل و سایر سازمان‌ها در تهیه اقدامات پیشگیرانه داشته باشند.»

رئیس دبیرخانه کنگره رهبران ادیان جهانی و سنتی دیدگاه خود را درباره همکاری‌های مشترک آینده بیان کرد و همچنین سیاست‌های قزاقستان در زمینه ترویج دیپلماسی معنوی، حفظ صلح و وحدت بین ادیان در کشور، حفاظت از اماکن مذهبی و فعالیت‌های قانون‌گذاری پارلمان در این زمینه را به شرکت‌کنندگان در کنفرانس معرفی کرد.

وی گفت: «در قزاقستان بیش از ۱۰۰ گروه قومی و حدود ۴,۰۰۰ انجمن مذهبی از ۱۸ آیین مختلف زندگی می‌کنند. در این کشور همچنین حدود ۴,۰۰۰ مکان مذهبی وجود دارد، از جمله مساجد، کلیساهای ارتدکس، کاتولیک و پروتستان، کنیسه‌ها، عبادتگاه‌های بهایی و کریشنا و همچنین معابد بودایی. ما این تنوع را ارزشمند می‌دانیم و به طور مداوم پایه قانونی خود را برای حفاظت از اماکن مذهبی بهبود می‌بخشیم. علاوه بر این، قزاقستان از طریق برگزاری کنگره رهبران ادیان جهانی و سنتی، که در سال ۲۰۲۵ با موضوع «گفتگوی ادیان: هم‌افزایی برای آینده» برگزار خواهد شد، به طور فعال گفتگوی بین ادیان را در سطح بین‌المللی ترویج می‌دهد و این امر به تقویت بیشتر تسامح بین ادیان و درک متقابل کمک خواهد کرد.»

نکته:

قزاقستان با بهره‌گیری از میراث تاریخی و فرهنگی خود و با ابتکاراتی نظیر کنگره رهبران ادیان جهانی و سنتی، توانسته است به یکی از بازیگران اصلی در عرصه گفت‌وگوی بین‌المللی بین ادیان تبدیل شود. این کشور با ترویج ارزش‌هایی چون احترام، تفاهم و همکاری، الگویی موفق برای دیگر کشورها ارائه داده و به ایجاد صلح و ثبات جهانی کمک کرده است. نقش قزاقستان در این زمینه نه تنها یک دستاورد ملی، بلکه یک مشارکت ارزشمند برای جامعه جهانی است.

آستانه قزاقستان

منبع:

https://kazislam.kz/ru/kazahstan-aktivno-prodvigaet-mezhreligioznyj-dialog-na-mezhdunarodnom-urovne/